Project Gutenberg's The Greetings of the Sun-born, by Kostis Palamas This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included with this eBook or online at www.gutenberg.org Title: The Greetings of the Sun-born Author: Kostis Palamas Release Date: April 12, 2013 [EBook #42511] Language: Greek Character set encoding: UTF-8 *** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK THE GREETINGS OF THE SUN-BORN *** Produced by Sophia Canoni. Thanks to George Canonis for his major work in proofreading.
Note: The tonic system has been changed from polytonic to monotonic, otherwise the spelling of the book has not been changed. //Σημείωση: Ο τονισμός έχει αλλάξει από πολυτονικό σε μονοτονικό, κατά τα άλλα έχει διατηρηθεί η ορθογραφία του βιβλίου.
Ποιος είδεν ήλιο το βραδύ κι' άστρι το μεσημέρι;
Ποιος είδε τη Λιογέννητη ;...
[Δημοτικό τραγούδι].
Άνθρωποι! Είνε κάποια μέτωπα,
Και είνε κάποια μάτια,
Κάποια είνε χαμόγελα,
Κάποια περπατήματα,
Κάποια κυματίσματα κορμιών,
Και χεριών παιξίματα,
Και δασοφυτρώματα μαλλιών
Και προσώπων λαμπυρίσματα!
Και οι προφήτες κυνηγάτορες
Των μεγάλων μυστηρίων
Θα είδαν και θα γροίκησαν
Σε οραμάτων ξάφνισμα
Πώς τα κορφοβούνια ταπεινά.
Γέρνουν χαιρετίζοντας,
Πώς καλοτυχίζουν οι αϊτοί
Κάποια κάποια μέτωπα, άνθρωποι!
Πώς μιλούν τα πυκνολάγγαδα
Και τα δροσερά ακρογιάλια
Στων κορμιών τα κύματα
Και στα περπατήματα,
Πώς σε λαχταρίζουν τα πουλιά,
Των χεριών ω σάλεμα!
Και το μίλημα ύμνος προς εσάς,
Και η λαχτάρα για σας, άνθρωποι!
Και ας το ειπούνε τα κισσόδεντρα
Και οι βραγιές οι ανθοσπαρμένες
Και όσα λιγερώτατα
Και όσα μεγαλόπρεπα
Χαίρονται ανθοκλάδια οι χωραφιές,
Κ' οι ακριβοί θερμόκηποι,
Πώς μυριοποθούν κάποια μαλλιά,
Κάποια κάποια μάτια, ω άνθρωποι!
Και είνε αυγές που αχνοπεθαίνουνε
Από κάποια χαμογέλοια,
Και γυρεύουν κάποτε
Τα ηλιοβασιλέματα
Πιο μεστό ένα φέγγος υστερνόν
Από κάποια πρόσωπα, άνθρωποι!
Και των μυστηρίων των τρανών
Οι προφήτες κυνηγάτορες
Τους χορούς των αβυσσόκοσμων
Και τις αρμονίες των ήλιων
Θα είδαν και θα γροίκησαν
Σε οραμάτων ξάφνισμα
Σα χορούς καρδιών και στοχασμών·
Σαν τραγούδι που έβαλε
Μέσα του ένας μουσικός θεός
Λόγια από μια γλώσσα ανθρώπινη!
Έζησα σε μια ραχούλα πράσινη
Κάποιο καλοκαίρι μακρυνό,
Μ' έναν ποταμό πλατύ στα πόδια μου
Και με τον ολάνοιχτο ουρανό.
Κ' έζησα σαν ξένος πολυαγάπητος
Μέσα στους απλούς και ταπεινούς,
Και φλογέρας γλυκολάλημα άκουσα
Να ξυπνά στο είναι μου ένας νους.
Και μια μέρα εκεί προς τα ηλιογέρματα
Μέσα στην πολύκοσμη ερημιά
Μια χωριατοπούλα αγνάντευα έξαφνα·
Και δεν είχε ταίρι με καμμιά.
Σα να φύλαγε ήταν κάποια πρόβατα,
Και ήταν σε μεγάλη συλλογή,
Και γλυκονανούριζε την έγνοια της
Μιαν αργυροκάθαρη πηγή·
Και ήτανε τα πόδια της τα ολόγυμνα
Σαν αναπαμένα περιστέρια·
Θησαυρών επαίρναν φεγγοβόλημα
Κάποιοι ανθοί μέσ' τα δικά της χέρια.
Και ήταν σαν κορώνα η άσπρη σκέπη της,
Το κοντρί που καθόταν, σα θρόνος,
Κάτι ψιθυρίζαν γύρω τα έλατα,
Ήτανε μονάχη, ήμουνα μόνος.
Θεέ! τον ήλιον είχε εκείνη μέτωπο,
Και είχε το φεγγάρι εκείνη στήθη,
Τον αποσπερίτη είχε χαμόγελο,
Και ήτανε ένα μέγα παραμύθι!
« — Ποιο είνε τόνομά σου, ω πλάσμα απάντεχο;
Είσαι βοσκοπούλα στο χωριό;
Είσαι από τα ξένα καμμιά ρήγισσα;
Είσαι εσύ του τόπου το στοιχειό;»
« — Τόνομά μου είν' Ηλιογέννητη!
Από κάποιον ήλιο είμαι φερμένη·
Και οι πεντάμορφες του κόσμου
Προς εμέ τα χέρια υψώνουν,
Και δε φτάνουν με ποτέ·
Και καμμιά δεν είνε σαν εμέ,
Μήτε και σαν αδερφή μου·
Από κάποιον ήλιο είμαι φερμένη·
Και είνε τρισμακαρισμένη
Κι αν φαντάζει κάποια κάποτε
Σα θαμπογραμμένη ζωγραφιά μου.
Και είμ' εγώ που αλυσσοδένω κόσμους
Και τους σέρνω από κοντά μου.
Παραιτούν τα βασιλόπουλα
Ταγαθά των παλατιών
Κι όλες τις αγάπες των κυράδων,
Κι όλα τα λιβάνια των λαών,
Κ' ένα δρόμο αρχίζουν, και όλο πάνε,
Πάνε για το μαγιοβότανο,
Πάνε για ταθάνατο νερό,
Για τον πράσινο το λίθο που ηλιοφέγγει
Στου πελάγου το βυθό.
Και το μαγιοβότανο είν' η χάρη μου,
Και είν' ο πράσινος ο λίθος η ωμορφιά μου,
Και ταθάνατο νερό είμ' εγώ·
Και μονάχα στόνειρο με ξέρουν.
Μια φορά ήρθ' ο Χάρος, με είδε,
Και με γοργοτράβηξε στον Άδη.
Και στον Άδη ανθίσαν τα μαγιάπριλα,
Και τον κόσμον έπνιξε σκοτάδι.
Και τακούσαν και ξεκίνησαν
Για του Χάρου τα παλάτια
Κάποιοι αντρειωμένοι σιδερόκαρδοι
Με τανεμοπόδαρα άτια.
Και όταν με αντικρύσαν μέσ' στα Τάρταρα
Κάποια πεθαμένα παλληκάρια,
Της ζωής η φλόγα τάναψε ξανά
Τα σβυσμένα τους λυχνάρια.
Και αδερφώθηκαν και ωρκίστηκαν
Να με αρπάξουνε του Χάρου.
Μήτε, ωιμέ! τα παλληκάρια,
Μήτ' οι αντρειωμένοι από τα χέρια
Με γλυτώσαν του κουρσάρου.
Μόνο εκεί που πάλευαν για με
Μεσ' στα χάλκινα ταλώνια,
Ήρθαν γύρω μου όλ' οι έρωτες
Κι όλα της ζωής τα χελιδόνια,
Και με πήραν σα θεά και σαν κυρά τους,
Και με πήραν στα φτερά τους,
Και ξανά στο φως με ανέβασαν·
Και ξανάρθα σα την άνοιξη,
Και σα μια καινούρια πλάση
Από χάος δεύτερο ξεχώρισα
Θάλασσες, στεριές, βουνά και δάση.
Από κάποιον ήλιο είμαι φερμένη!
Και σα να μην είμαι ούτε βασίλισσα,
Και σαν να μην είμαι ούτε νεράιδα.
Βοσκοπούλα για να σύρω το χορό,
Του βοσκού με φτάνει εμένα η γκάιδα.
Την ημέρα στις ραχούλες
Και στις ακροποταμιές
Είμ' εγώ δυσκολοξάνοιχτη
Μεσ' στους νέους και μεσ' στις λιγερές.
Και οι αστόχαστοι κι' οι ανίδιοι
Να με σπρώξουν κάποτε τυχαίνει,
Και περνούν αδιάφοροι από μπρος μου,
Ή πετούν μου ανυποψίαστοι
Τα μωρόλογα του κόσμου.
Για να ιδούν και για να με μαντέψουν,
Θέλει ο νους κάποιο φως ξένο,
Κάποιαν άλλη φλόγαν η καρδιά.
Μόνον όταν χύνεται η νυχτιά,
Με ξανοίγει κάθε μάτι,
Γιατί τότε φωτοκύκλωτη,
Για όλους, είμ' εγώ γιομάτη
Από του πατέρα μου τη δόξα!
Από κάποιον ήλιο είμαι φερμένη!
Μάθε, έχω ζωές προτήτερες,
Χίλιες γεννές, χίλιους θάνατους,
Μέσα σε πατρίδες χίλιες·
Χίλιες προσωπίδες φόρεσα,
Χίλια ονόματα εγώ πήρα·
Και είμαι κάτι αρχήτερον εγώ,
Και γραφτότερο και από τη Μοίρα!
Είμαι ο μυστικός μαγνήτης
Μέσα σε όλους τους μαγνήτες·
Τραγουδούνε Ελένες μέσα μου,
Και θρηνολογούνε Μαργαρίτες·
Και σα νάμουνα όλων των καιρών
Και των τόπων όλων οι Αφροδίτες!
Από κάποιον ήλιο είμαι φερμένη!
Πια δεν ξέρω, σα να μη θυμούμαι.
Ξέρω μόνο πως μια μέρα
Βρέθηκα εδώ κάτου κ' εδώ πέρα
Στα ιλαρά τα πλάγια και στα γαληνά
Και στον ολογάλανον αέρα·
Και είν' εδώ που είν' όλα από τη δόξα
Δοξαστά της Ωμορφιάς
Και ως τα ταπεινότατα χορτάρια
Και είν' εδώ που οι μαύρες Λάμιες
Για να φαν τα παλληκάρια
Γίνονται γλυκά κοράσια
Με ξανθά μαλλιά και μαύρα μάτια·
Και είν' εδώ που ο ζοφωμένος Χάρος
Έρχεται λεβέντης καβαλάρης
Σαν από του ήλιου τα παλάτια·
Και όταν φέγγη απάνου της ο ήλιος,
Είν' εδώ που η παπαρούνα
Σε άκρη χωραφιού παραρριμένη,
Λάμπει σα φωτιά ιερή
Προς τη χάρη αγνώριστου θεού
Από κάποιαν Εστιάδα εκεί αναμένη!
Βρέθηκα εδώ κάτου κ' εδώ πέρα
Μέσα στους απλούς και ταπεινούς,
Σε μια κάποια πρωτογέννητην Ελλάδα,
Που είνε κάτι άλλο, κάτι απόμερο,
Και για τούτο καταφρονεμένο,
Κάτι μέγα, και άγνωρο για τούτο,
Κάτι κάτι που δέν είνε
Η μαρμαροσκάλιστη λαμπράδα,
Σε μια κάποια πρωτογέννητην Ελλάδα,
Κάτι ακόμα τιλυμένο
Σε αργοσάλευτο μαγνάδι,
Ακαλλούργητο και ακόλαστο,
Κάτι σαν περιπλοκάδι
Που φυτρώνει, και πουσφιχτοδένει
Τα κλαδιά του με θυμό παντού
Και στο φουντωμένο αδρό κορμό,
Και στ' ολόγυμνο άπλαστο κοτρώνι·
Μιαν Ελλάδα, μιαν Ελλάδα
Που δεν είνε μήτε η τέχνη
Των ονειρεμένων Παρθενώνων,
Μήτε και η λατρεία των λαών,
Μήτε και η σοφία των αιώνων,
Μιαν Ελλάδα, μιαν Ελλάδα,
Κάτι μέσ' στα χέρσα και στα έρμα·
Σαν κρυφή καταβολάδα,
Που τη φύτεψ' ένα χέρι
Για να ξαναφέρη αγάλια αγάλια
Και ύστερ' από χρόνων χρόνια
Των καμμένων των δασών την πρασινάδα.
Κάποια ρόδα είν' έτοιμα ν' ανθίσουν
Εδώ κάτου κ' εδώ πέρα
Με ταρχαία ροδοκάλια·
Και προσμένουν τα καινούρια αηδόνια
Να τους γλυκοκελαϊδήσουν
Μεσ' στον ολογάλανον αέρα!
Και ήρθα βοσκοπούλα στα βουνά,
Και ήρθα βλαχοπούλα στα καλύβια·
Χτύπησε καρδιά και στα λιθάρια,
Σάλεψαν φτερά και στα μολύβια.
Κ' ένοιωσαν και οι λόγγοι κάποιο νου,
Και κατέβη η χάρη ως το σκουλήκι
Και μαλάκωσε ρυθμός και το σκοπό
Που σκορπούν ουρλιάζοντας οι λύκοι.
Και ηύρα κ' έζησα σε κάποια
Κρυσταλλένια απέραντα παλάτια,
Μέσα στων παιδιών τα ολάνοιχτα
Γλυκοξαφνισμένα μάτια.
Και με κύκλωσαν βασιλικά
Σα χερουβικά πνεύματα πλήθια,
Γύρω στις σπιθόβολες γωνιές,
Τα θησαυροφόρα Παραμύθια.
Κι όπου διάβηκα έπλεξαν για με
Τάγρια και ταμάραντα λουλούδια
Και τρανά με διαλαλήσαν των βουνών
Τα νεραϊδογέννητα τραγούδια.
Κ' έγιναν στρατός μου αυτά,
Κ' έγιναν λαός μου εκείνα.
Όμως τώρα δίψα νέα με καίει
Και με δέρνει μια άλλη πείνα!
Σα να μη μου φτάνουν οι κορφές,
Γύρω η πλάση σα να με ταράζη.
Είμαι η ξένη! και είμαι η ξένη!
Και με τρώει ένα μαράζι!
Ήθελα ένα κάπιο φτέρωμα
Να ξανάρθη να με υψώση
Πέρα από τον πόθο των απλών
Και από των σοφών τη γνώση
Κάπου αλλού να στήσω εγώ είν' ο πόθος μου
Τα λημέρια, τα καρτέρια,
Στα βαθειά του Απείρου, κάπου εκεί,
Προς ταγνώριστα ταστέρια.
Ίσως και αγναντέψω κάπου εκεί
(Αχ! βαρέθηκα το πλάνεμα στα ξένα!)
Την κρυφότατην ηλιοπηγή
Που πρωτόσπειρεν εμένα!»
Ω Ηλιογέννητη, ω χρυσοπηγή
Των αχτίδων όλων και των μύρων,
Ω θρησκεία των οραμάτων,
Και αρμονία των θείων ονείρων!
Μέσα στη σπατάλη των χρωμάτων,
Με στην αθησαύριστη σπατάλη,
Διαλεμένη εσύ και σύμμετρη
Μουσική των αγαλμάτων!
Μέσ' στην πολυθόρυβη τη χώρα
Που φορεί και ζώνεται τους κουρνιαχτούς,
Κ' έχει τα παλάτια που είνε ανήλιαγα,
Και τους κήπους δίχως ουρανούς,
Εκεί μέσα είν' ένα σπίτι·
Τέχνη το 'χτισεν αγέλαστη
Και καταφρονητική,
Σα ναό μεγαλοφάνταστο
Και λυπητερό σα φυλακή!
Και στο σπίτι μια δασκάλισσα,
Μιαν υπέρσοφη Ουρανία,
Ξεδιαλύνει τα μαντέματα
Και ξηγάει των όλων τη σοφία.
Και ακούν γύρω οι μαθητάδες,
Και είνε λιγοστοί, ξεχωριστοί·
Και στο χέρι δεν κρατεί
Χρυσελεφαντένια λύρα,
Και των Ηρακλείτων οι χρησμοί
Δεν της φτάνουν, και δε θέλει
Τους δυσκολονόητους Πινδάρους,
Και όταν μετρημένα αργομιλεί,
Στα πικρανοιγμένα χείλη της
Δε σιμώνει καμμιά μέλισσα
Για να μάση ξανθό μέλι!
Και κρατάει και γύρω φέρνει
Κάποιο αστόλιστο άχαρο γυαλί,
Και κοιτάει μ' εκείνο την ημέρα
Και τη νύχτα, — και ζητεί.
Μάγοι εσείς, συντρίφτε τους καθρέφτες σας,
Τους απίστευτους καθρέφτες
Που σας δείχνουν μυστικά και φοβερά
Κάθε τι που γίνεται στη δύση,
Στην ανατολή, στο νότο, στο βορριά!
Ξεδιαλύτρες βουβαθήτε
Σίβυλλες των μυστηρίων
Στων ταρτάρων τα κατώφλια,
Στάγια σύγκρυα των μαντείων!
Είνε η Μούσα η απαιγνίδιστη,
Και είν' η υπέρσοφη Ουρανία!
Πιάνονται μεσ στο γυαλί της
Και σφραγίζοντ' εκεί μέσα,
Σαν τελώνια, τα στοιχεία.
Κι όλο αντιχτυπάει μέσ στο γυαλί της
Του Παντός ο νόμος κ' η αρμονία!
Ω! η πρωτοφανέρωτη αρμονία!
«Ένα είνε τα πάντα, κράζει εκείνη,
Μια είνε σάρκα, μια ψυχή,
Και παντού, γύρω, εμπρός, πίσω,
Και στα πιο βαθειά και στα τετράψηλα,
Και παντού παντού είνε γη!
Και όπως είνε γη παντού,
Έτσι από παντού μας περιζώνει
Το γαλάζιο τουρανού
Δεν υπάρχει απάνου, μήτε κάτου,
Μόνο εκεί δεν είνε τα επουράνια,
Τα επίγεια δεν είνε μόνο εδώ·
Το καράβι μας αδιάκοπα αρμενίζει
Στον ωκεανό τον ουρανό!»
Όμως, ω Ηλιογέννητη, ω πηγή
Των αχτίδων όλων και των μύρων,
Ω θρησκεία των οραμάτων
Και αρμονία των θείων ονείρων!
Όποιου ανάψη τα σβυμένα μάτια
Το δικό σου φως
Κάτι αλλόφυλο γυρεύει και αδοκίμαστο
Μέσ' στο γνώριμο το μέγα του Παντός!
Ξέρει πως ο ήλιος βλέπει σε
Ξαφνισμένα, σαν ανθό
Που δεν έσπειρε το χέρι του·
Κι αν κανέν' αστέρι του ψιθύριζε:
«Τάχα να είσ' εσύ ο πατέρας της;»
Θάλεγε: «Δεν είμ' εγώ!»
Όποιου ανάψη τα σβυσμένα μάτια
Το δικό σου φως,
Ν' ανεβή την άσιστην ορέγεται
Σκάλα του Παντός.
Πέρα από των ήλιων τα παλάτια,
(Ω! χυθήτε λόγια πλανερά,
Θάμπη των παιδιών, αφροί του ονείρου,
Φουσκαλίδες ηλιοχάιδευτες
Του σφιγγοσπαρμένου Απείρου!)
Όπου κόσμοι κύκνοι κελαϊδούν,
Όπου κόσμοι χύνονται λιοντάρια,
Κι' άνθη οράματα και θαύματα πουλιά·
Όπου ανάκουστα μουγκρίζουν
Και φυσομανούν προς το άπειρο
Φάλαινες, αρκούδες, ύδρες, ταύροι·
Όπου μέσ' στ' αστρόχυτα νερά
Των Ηριδανών φαντάζεσαι
Πως οι Κένταυροι θα λούζωνται κ' οι Ωρίωνες,
Όπου οι Πήγασοι πετούν με τους Αϊτούς
Κι όπου οι Μέδουσες λιθώνουν,
Όπου γίγαντες διαβαίνουν Σείριοι,
Και Ηρακλήδες πολεμούν ημίθεοι
Όπου ορμούν Αλδεβαράν αλλόφυλοι,
Και σε νέαν αποθέωσην ασύγκριτην
Οι θεοί του Ολύμπου ζουν πλανήτες,
Όπου φωτός χάη και ταγέννητα,
Και όπου τα χαλάσματα κομήτες·
Μέσα εκεί στα ακαταμέτρητα,
Έξω από τα τετραπέρατα,
Πέρα από τους ζόφους των ταρτάρων,
Πέρα από το φως των παραδείσων,
Όπου είνε τα τέρατα
Των ονείρων που κανείς δεν ονειρεύεται·
Μέσα εκεί στην υπερθαύμαστη
Παραζάλη των αβύσσων,
Εκεί που όλα τα όντα, εκεί που όλα
Τα πλανέματα της γης και της ζωής,
Όσα η φύση σκόρπισε τριγύρω μας
Φοβερά και ωραία και μεγάλα,
Κι όσα ο νους έπλασε κ' έθρεψε
Μ' ένα θείον αμβρόσιο γάλα,
Εκεί που όλα, εκεί που όλα,
Λυτρωμένα από τα σήμερα,
Και από ταύριο λυτρωμένα και τα χτες,
Ξαναζούν τη ζήση του υπερτάτου·
Εκεί όπου όλα τρέχουν τρέξιμο
Απιαστον από το λογισμό,
Κι' όλα καρφωμένα στέκουν
Από κάρφωμα παντοτεινό·
Όπου το σκοτάδι του Θανάτου
Σμίγει με τη φλόγα του Αιωνίου
Σ' ένα σφιχταγκάλιασμα αλογάριαστον,
Όπου αστέρια όλο θωρεί το μάτι
Φεγγοτρέμουλα σαν άλλα μάτια
Κι όπου έν' άλλο μάτι βλέπει
Κάτι φοβορό ανιστόριστον
Από πίσω από μια σκέπη·
Πέρα απ' όλα, απ' όλα, απ' όλα,
Πέρα από τους ήλιους πουφαντάζουν
Διπλοτριπλοαγκαλιασμένοι,
Κι από αυτούς που ολογυρνούν σαν έρμοι
Σε μια παγωνιά, σε μιαν ορφάνια·
Πέρα από των Κρόνων τα στεφάνια,
Και από τα χλωμότατα φεγγάρια,
Πέρα από των ήλιων τα τοπάζια
Και τα θαμπερά μαργαριτάρια·
Πέρα από των ήλιων τα γαλάζια
Φεγγοβολητά, και από των ήλιων
Πέρα τα σμαράγδια και τα οπάλια,
Πέρα από του ήλιου τα διαμάντια,
Και των αστεριών τα ροδοκάλια·
Πέρα απ' όλα, απ' όλα, απ' όλα,
Όποιον ανάψη τα σβυσμένα μάτια
Το δικό σου φως
— Ω! τα στερεώματα και οι γαλαξίες
Που δεν έψαξε, δεν ηύρε νους ποτέ! —
Ωνειρεύετ' ένα κάποιον άλλον ήλιο
Που σε γέννησεν εσέ!
Ηλιογέννητη, ποιος ήλιος
Να σε γέννησεν εσέ;
Κρύβεις κάποιους κόσμους, κάποιους
Κόσμους κρύβεις ουρανέ!
Είνε κάποια αστέρια αγνώριστα,
Γιατί πέθαναν, ωιμέ!
Και το φως τους νεκροκέρι τους
Φτάνει μας εδώ, ουρανέ!
Ηλιογέννητη, ποιος ήλιος
Να σε γέννησεν εσέ;
Ω! ταστέρια τα πρωτόχυτα
Ποιος τα γνώρισεν, ωιμέ!
Και μπουμπούκια είνε μισάνοιχτα
Κάποια αστέρια, ω ουρανέ!
Ηλιογέννητη, ποιος ήλιος
Να σε γέννησεν εσέ;
Και είνε σα θαμποχαράματα
Μέσα στην καταχνιά, ωιμέ!
Το γλυκοξημέρωμά τους
Ποιος θα το χαρή, ουρανέ;
Ηλιογέννητη, ποιος ήλιος
Να σε γέννησεν εσέ;
Και είνε κάποια αστέρια αγέννητα·
Για ποια μάτια τάχα, ωιμέ!
Για ποια μάτια είνε το φέγγος τους;
Για ποια γη, ουρανέ;
Ηλιογέννητη, ποιος ήλιος
Να σε γέννησεν εσέ;
Τάχα πού και ποια είν' η πλάση,
Πού θα φέξη της, ω ναι!
Ο των ήλιων ήλιος, το άστρο
Το υπέρτατο, ουρανέ;
Ηλιογέννητη! ω των ήλιων
Ο ήλιος πουέσπειρεν εσέ!
Ω νικήτρα εσύ που λάμπεις,
Είμαι ο μαύρος άνθρωπος εγώ.
Μ' έχει ο πειρασμός περίγελο,
Και είμαι το αναγάλλιασμα της κάμπης!
Και ήρθεν ώρα που έβρισα άπιστος
Όλα τα μεγάλα της ζωής,
Κι αναγέλασα το πέρασμα
Της αγίας αρετής.
Ήρθεν ώρα που έψαξα, και τίποτε,
Τίποτε δεν ηύρα μεσ στο νου
Μήτε μιας πατρίδας είδωλο,
Μήτε δίψα ενός θεού.
Ήρθεν ώρα που έφυγα
Σαν από κατάρα από το σπίτι·
Και την πλάση είδα σαν κάτεργο,
Και την παρθενιά σαν τον αστρίτη.
Τη γλαυκή περδικοστήθα Ελπίδα
Είδα σαν ευνούχο αράπη,
Και είδα σαν αρρώστια την αλήθεια,
Και σα στρίγγλα την αγάπη.
Εσύ μόνο αχλώμιαστη, ακατάλυτη!
Φέγγος πρωτινό και τελευταίο!
Σου τορκίζομαι, και χάνω την ιερή
Των δακρύων ντροπή, και κλαίω.
Μέσα στην αχάμνια και στη γύμνια μου,
Στην ορφάνια μου, και απ' όλα ορφάνια,
Είσαι η δύναμή μου και η πορφύρα μου,
Και η μονάκριβή μου περηφάνια.
Στης ζωής το ξάφνισμα όταν έμπαινα
Ω! η γαλήνη της ανυπαρξίας!
Με παράστεκες· κι αν θα ήμουν φως,
Θα ήμουν γιατί εσύ είσαι ο γαλαξίας!
Το καρδιόχτυπο και το μεθύσι εσύ
Αποθέωνες των είκοσί μου χρόνων,
Είσαι ο θησαυρός ενός φτωχόσπιτου,
Και ταγίασμα των άχαρων αγώνων.
Και είσαι τόσο εσύ καλόγνωμη,
Που κατέβασες μια μέρα από ψηλά
Μια δική σου αχτίδα, ω πανυπέρτατη,
Και την έκαμες γυναίκα και καρδιά
Κι αν δεν είμαι κάτι πλέον ανήμπορο
Και από τάχυρο στο φύσημα του ανέμου,
Ρώτησ' ένα χέρι που κρατεί με
Και μια σκέπη απάνωθέ μου!
Και είπε η Μοίρα: Όταν γελάς,
Ρόδα να γελάς·
Και όταν κλαις, είπεν η Μοίρα,
Να είνε τα δικά σου μάτια
Βρύσες μαργαριταριών.
Είπε η Μοίρα, όταν γελάς
Να μοσκοβολούν Απρίληδες
Από των καρδιών τα βάθη
Και ως τα βύθη των πετρών,
Και τανθίσματα ναπλώνονται,
Να ξαφνίζουν πέρα ως πέρα,
Κρίνων και ναρκίσσου κήποι
Στις παγοστεφάνωτες κορφές,
Και χλωρών δασών παράδεισοι
Μέσα στάδεια των ερήμων.
Και όταν κλαις, είπεν η Μοίρα
Να λαμποκοπούν στους ήλιους
Καλιφάδων θησαυροί,
Και να φθάνουνε τα χέρια
Και να δρέπουν σαν καρπούς
Και για τα στεφάνια των ρηγάδων,
Και για τα παιγνίδια των παιδιών,
Όσα οι μάγοι κρύβουν λυχνιτάρια
Σε απλησίαστους κρυψώνες,
Και στα έγκατα της γης
Τα δρακοντοφύλαχτα χρυσάφια.
Και είπε η Μοίρα, όταν γελάς,
Οι λαοί να ξεχωρίζουν
Μέσ από τους όχλους των βαρβάρων,
Να γλυκοχαράζουν οι πατρίδες,
Και να μεγαλώνουν οι μικροί,
Και της Ιστορίας η Μούσα
Νέα φωτοκορώνα να φορή,
Και το πάτημά της να φυτρώνη
Τα σπαθιά, ταλέτρια και τις λύρες!
Και όταν κλαις, είπεν η Μοίρα
Να φλογίζουν οι καϋμοί,
Να πονούνε οι πόνοι, και ύστερα
Νάρχωνται οι μεγάλες γέννες
Των μεγάλων ιδεών
Και των έργων των μεγάλων,
Στων μοναχικών τους στοχασμούς,
Στων ξεχωριστών τους κόσμους!
Το άνθος είσαι πουφυτρώνει
Σε μιας άκρης γη,
Και σε λίμνη βαθειά γέρνει
Να καθρεφτιστή.
Είσαι η μνήμη εσύ των πρώτων
Χρόνων των αγνών,
Τόνειρο των αγεννήτων
Είσαι ροιζικών.
Δείχνεις κάτι από τη χάρη
Του ώμορφου παιδιού·
Κάτι κλεις που αγριαστράφτει
Μέσ' στο χάος του νου.
Των πρωτόφαντων ερώτων
Είσ' η ολάσπρη ορμή,
Και είσαι των αγίων θανάτων
η γαλήνη εσύ.
Κ' ενώ απλώνεται το χέρι
Να χαϊδέψη εσέ,
Δέεται η ψυχή στα χείλη·
ω ναέ! ναέ!
Λειτουργοί, ω ναέ, διαβαίνουν
Και θυσιαστάδες, ω βωμέ,
Και είν' ολόλευκη η ψυχή τους
Ως η φορεσιά τους· και είνε
Και θυσίες και λειτουργίες
Και όλες προς εσένα οι προσφορές,
Από τα λευκότατα των όντων,
Της δικής σου ασπράδας ίσκιος.
Και είνε παλληκάρια που πεθαίνουν
Από κάποιους Χάρους που είν' ολόγλυκοι,
Για την ωμορφιά σου τη γυναίκεια
Και για τη γυναίκεια σου απονιά.
Και είνε αγνοί που γίνονται φονιάδες
Για να σ' αποχτήσουν, όχι εσέ,
Του ίσκιου σου τον ίσκιο, και τους φτάνει.
Και τους αγαθούς και τους δικαίους
Είδα σε θριάμβων άρματα
Και σε μαρτυρίων σταυρούς,
Κ' εσύ τάρματα οδηγούσες,
Κ' έγερναν οι σταυρωμένοι
Κ' έσβυναν με τόνομά σου,
Και η στερνή πνοή τους προς εσέ
Σα λιβάνι ανέβαινε·
Και είδα τους απλούς και ταπεινούς,
Μυθοπλάστες ραψωδοί,
Με τη φλόγα των Ομήρων
Να σου τραγουδούν εσένα:
«Σ' είδεν ο Ήλιος, κοντοστάθηκε,
Κι άργησε να βασιλέψη!»
Και είδα σε να δασκαλεύης
Τους τεχνίτες των ναών
Και των παλατιών τους οικοδόμους,
Κ' ένοιωσα ν' αργοσαλεύης
Μεσ στων αγαλμάτων τη γαλήνη,
Όπου οι μαρμαρένοι λαοί ζουν,
Ω! οι λαοί που ζουν σ' αιώνιον άνθισμα
Στην πατρίδα που η πατρίδα μου είνε,
Που είνε των ωραίων η πατρίδα,
Που είνε και η πατρίδα σου!
Και είδα να γυρεύουν σε οι ζωγράφοι
Στις μαλακωσύνες των γραμμών
Και στις τρικυμίαις των χρωμάτων·
Και είδα κ' έπιασα και γροίκησα
Την ολόκληρη τη δόξα σου στον ήχο.
Δώσε μου τη χάρη, μεγαλόχαρη,
Τις αγάπες όλες που γεννάς,
Κι' όλες τις θυσίες που φέρνεις
Μέσα στης ζωής τα αιματορέμματα
Και στα χρυσοσύγνεφα του ονείρου,
Όλα, οράματα μαρτύρων,
Έργα ηρώων, λαών τραγούδια,
Και τους λαμπροθόλωτους ναούς,
Και τα βαρυθέμελα παλάτια,
Και των αγαλμάτων τους λαούς
Τους τρισγαληνούς και τους αθάνατους,
Στην πατρίδα που η πατρίδα μου είνε,
Που είνε των ωραίων η πατρίδα,
Που είνε και η πατρίδα σου,
Και τις μαλακώτατες γραμμές
Μεσ' στις τρικυμίες των χρωμάτων
Και τη δόξα σου που ολόκληρη τον ήχο
Το δυσκολοξάνοιχτο γιομίζει, —
Δώσε μου τη χάρη, μεγαλόχαρη,
Όλα αυτά να τα συμπλέξω,
Και να τα ταιριάσω αχώριστα
Μέσα σε ό,τι κάτου εδώ
Φύσηξε το Πνεύμα που να μοιάζη του:
Μέσ' στο Λόγο, μεσ' στο Λόγο!
Κάτι ολόλαμπρο χαμήλωσεν
Εδώ πέρα από τα ύψη,
Κ' έπεσε και σκόρπισε
Σε φωτοσυντρίμματα·
« — Μόλις άγγιξες τα κρύα της γης,
Ω φωτιά ουρανόσταλτη,
Σβύστηκες και απόμεινες κ' εσύ
Βαρειά μαύρη σιδερόπετρα!
Από ποια πατρίδα αστέρινη
Και από ποια μας ήρθες ξένα;
Λάβα, μη σε τίναξε
Καμμιάν Αίτνα ακοίμητη
Της Εκάτης που όλο πολεμά
Στον ολάδειο κόσμο της
Να κρατήση σε άσβυστες φωτιές
Της ζωής τα ξεψυχίσματα;
Μη χαιρόσουν το ξεγνάντεμα
Του ήλιου με άλλα αστέρια ομάδι,
Κ' έτσι σαν ξεχάστηκες
Μέσ' στα ηλιοπερίγυρα,
Σα να παραπάτησες, κ' εκεί
Μέσ' στο παράτημα
Σ' άρπαξε και σ' έσυρε ως εδώ
Το σκληρό της γης γοήτεμα;
Μήπως ήσουν στερνολείψανο
Αιθερόδαρτου κομήτη
Που ηύρε εσέ και σ' έρριξε
Στην αιωνιότητα,
Μέσ' στο χαλασμό και στο σβυσμό,
Του πολυβασάνιστου
Κύκλου του στερνό αναστεναγμό,
Και στερνόν εκείνου ανάθεμα;»
« — Άνθρωποι! είμαι ο ουρανόλιθος,
Είμαι η αποσβυσμένη φλόγα,
Είμαι η σιδερόπετρα
η γιγαντοτίναχτη·
Στάστρο εγώ γεννήθηκα της γης!
Τόπος μου είν' ο τόπος σας·
Από το ταξίδι του Παντός
Φέρνω κάποια χαιρετίσματα!
Και ήταν οι καιροί οι προκόσμιοι,
Και δεν ήτανε χυμένα
Τα βουνά τα πέλαγα
Τα ζαφειροσμάραγδα·
Σάλεμα ή φτερούγιασμα ζωής,
Τίποτε Από στόματα
Μύρια μύδρους τίναζε φωτιάς
η γη, πύρινη δρακόντισσα·
Από κάποιο στόμα ολόβαθο
Ξετινάχτηκα και πήγα,
Πήγα, ω κυκλογύρισμα
Μέγα και αμολόγητο!
Έφυγα πυρό της γης πουλί,
Και ήρθα αστέρι ουράνιο.
Καταφρονεμένη μας φωλιά!
Και ήρθα, και γροικήστε με, άνθρωποι!
Είδα την πνοή τη Δύναμη
Και είδα τη φωτιά την Ύλη,
Και όπου κιάν επέρασα,
Και όπου και αν αγνάντεψα,
Είδα ως καθρεφτίσματα της γης
Τάστρα τα φεγγόβολα.
Κάποιο χ α ί ρ ε πάει από παντού
Προς τη γη την Ηλιογέννητη!
20 Ιανουαρίου — 6 Φεβρουαρίου 1900.
ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΟΣ ΜΟΥ
ΥΜΝΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑΝ
ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΜΟΥ
ΤΟ ΕΡΓΟΝ ΤΟΥ ΚΡΥΣΤΑΛΛΗ
ΙΑΜΒΟΙ ΚΑΙ ΑΝΑΠΑΙΣΤΟΙ
ΤΑΦΟΣ
ΤΑ ΟΝΕΙΡΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΡΓΑ
Ο ΓΥΡΙΣΜΟΣ
ΟΙ ΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΓΥΦΤΟΥ
ΟΙ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΙ
ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ
ΤΡΙΛΟΓΙΑ
ΔΙΓΕΝΗΣ ΑΚΡΙΤΑΣ
End of Project Gutenberg's The Greetings of the Sun-born, by Kostis Palamas
*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK THE GREETINGS OF THE SUN-BORN ***
***** This file should be named 42511-h.htm or 42511-h.zip *****
This and all associated files of various formats will be found in:
http://www.gutenberg.org/4/2/5/1/42511/
Produced by Sophia Canoni. Thanks to George Canonis for
his major work in proofreading.
Updated editions will replace the previous one--the old editions
will be renamed.
Creating the works from public domain print editions means that no
one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
(and you!) can copy and distribute it in the United States without
permission and without paying copyright royalties. Special rules,
set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark. Project
Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
charge for the eBooks, unless you receive specific permission. If you
do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
rules is very easy. You may use this eBook for nearly any purpose
such as creation of derivative works, reports, performances and
research. They may be modified and printed and given away--you may do
practically ANYTHING with public domain eBooks. Redistribution is
subject to the trademark license, especially commercial
redistribution.
*** START: FULL LICENSE ***
THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK
To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
distribution of electronic works, by using or distributing this work
(or any other work associated in any way with the phrase "Project
Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
Gutenberg-tm License available with this file or online at
www.gutenberg.org/license.
Section 1. General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
electronic works
1.A. By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
and accept all the terms of this license and intellectual property
(trademark/copyright) agreement. If you do not agree to abide by all
the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.
1.B. "Project Gutenberg" is a registered trademark. It may only be
used on or associated in any way with an electronic work by people who
agree to be bound by the terms of this agreement. There are a few
things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
even without complying with the full terms of this agreement. See
paragraph 1.C below. There are a lot of things you can do with Project
Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
works. See paragraph 1.E below.
1.C. The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
Gutenberg-tm electronic works. Nearly all the individual works in the
collection are in the public domain in the United States. If an
individual work is in the public domain in the United States and you are
located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
are removed. Of course, we hope that you will support the Project
Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
the work. You can easily comply with the terms of this agreement by
keeping this work in the same format with its attached full Project
Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.
1.D. The copyright laws of the place where you are located also govern
what you can do with this work. Copyright laws in most countries are in
a constant state of change. If you are outside the United States, check
the laws of your country in addition to the terms of this agreement
before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
creating derivative works based on this work or any other Project
Gutenberg-tm work. The Foundation makes no representations concerning
the copyright status of any work in any country outside the United
States.
1.E. Unless you have removed all references to Project Gutenberg:
1.E.1. The following sentence, with active links to, or other immediate
access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
copied or distributed:
This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or
re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
with this eBook or online at www.gutenberg.org
1.E.2. If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
and distributed to anyone in the United States without paying any fees
or charges. If you are redistributing or providing access to a work
with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
1.E.9.
1.E.3. If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
with the permission of the copyright holder, your use and distribution
must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
terms imposed by the copyright holder. Additional terms will be linked
to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
permission of the copyright holder found at the beginning of this work.
1.E.4. Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
License terms from this work, or any files containing a part of this
work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.
1.E.5. Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
electronic work, or any part of this electronic work, without
prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
active links or immediate access to the full terms of the Project
Gutenberg-tm License.
1.E.6. You may convert to and distribute this work in any binary,
compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
word processing or hypertext form. However, if you provide access to or
distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
form. Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
License as specified in paragraph 1.E.1.
1.E.7. Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.
1.E.8. You may charge a reasonable fee for copies of or providing
access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
that
- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
you already use to calculate your applicable taxes. The fee is
owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
has agreed to donate royalties under this paragraph to the
Project Gutenberg Literary Archive Foundation. Royalty payments
must be paid within 60 days following each date on which you
prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
returns. Royalty payments should be clearly marked as such and
sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
address specified in Section 4, "Information about donations to
the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."
- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
License. You must require such a user to return or
destroy all copies of the works possessed in a physical medium
and discontinue all use of and all access to other copies of
Project Gutenberg-tm works.
- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
electronic work is discovered and reported to you within 90 days
of receipt of the work.
- You comply with all other terms of this agreement for free
distribution of Project Gutenberg-tm works.
1.E.9. If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
electronic work or group of works on different terms than are set
forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark. Contact the
Foundation as set forth in Section 3 below.
1.F.
1.F.1. Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
collection. Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
works, and the medium on which they may be stored, may contain
"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
your equipment.
1.F.2. LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
liability to you for damages, costs and expenses, including legal
fees. YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
PROVIDED IN PARAGRAPH 1.F.3. YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
DAMAGE.
1.F.3. LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
written explanation to the person you received the work from. If you
received the work on a physical medium, you must return the medium with
your written explanation. The person or entity that provided you with
the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
refund. If you received the work electronically, the person or entity
providing it to you may choose to give you a second opportunity to
receive the work electronically in lieu of a refund. If the second copy
is also defective, you may demand a refund in writing without further
opportunities to fix the problem.
1.F.4. Except for the limited right of replacement or refund set forth
in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS', WITH NO OTHER
WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
WARRANTIES OF MERCHANTABILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.
1.F.5. Some states do not allow disclaimers of certain implied
warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
the applicable state law. The invalidity or unenforceability of any
provision of this agreement shall not void the remaining provisions.
1.F.6. INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
with this agreement, and any volunteers associated with the production,
promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
that arise directly or indirectly from any of the following which you do
or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.
Section 2. Information about the Mission of Project Gutenberg-tm
Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
electronic works in formats readable by the widest variety of computers
including obsolete, old, middle-aged and new computers. It exists
because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
people in all walks of life.
Volunteers and financial support to provide volunteers with the
assistance they need are critical to reaching Project Gutenberg-tm's
goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
remain freely available for generations to come. In 2001, the Project
Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
and the Foundation information page at www.gutenberg.org
Section 3. Information about the Project Gutenberg Literary Archive
Foundation
The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
Revenue Service. The Foundation's EIN or federal tax identification
number is 64-6221541. Contributions to the Project Gutenberg
Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
permitted by U.S. federal laws and your state's laws.
The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
throughout numerous locations. Its business office is located at 809
North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887. Email
contact links and up to date contact information can be found at the
Foundation's web site and official page at www.gutenberg.org/contact
For additional contact information:
Dr. Gregory B. Newby
Chief Executive and Director
[email protected]
Section 4. Information about Donations to the Project Gutenberg
Literary Archive Foundation
Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
spread public support and donations to carry out its mission of
increasing the number of public domain and licensed works that can be
freely distributed in machine readable form accessible by the widest
array of equipment including outdated equipment. Many small donations
($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
status with the IRS.
The Foundation is committed to complying with the laws regulating
charities and charitable donations in all 50 states of the United
States. Compliance requirements are not uniform and it takes a
considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
with these requirements. We do not solicit donations in locations
where we have not received written confirmation of compliance. To
SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
particular state visit www.gutenberg.org/donate
While we cannot and do not solicit contributions from states where we
have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
against accepting unsolicited donations from donors in such states who
approach us with offers to donate.
International donations are gratefully accepted, but we cannot make
any statements concerning tax treatment of donations received from
outside the United States. U.S. laws alone swamp our small staff.
Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
methods and addresses. Donations are accepted in a number of other
ways including checks, online payments and credit card donations.
To donate, please visit: www.gutenberg.org/donate
Section 5. General Information About Project Gutenberg-tm electronic
works.
Professor Michael S. Hart was the originator of the Project Gutenberg-tm
concept of a library of electronic works that could be freely shared
with anyone. For forty years, he produced and distributed Project
Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.
Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
unless a copyright notice is included. Thus, we do not necessarily
keep eBooks in compliance with any particular paper edition.
Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
www.gutenberg.org
This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.