Elfde tooneel.
Dezelfden, behalve de
Paphlagoniër.
Aanvoerder van het koor.
Toon nu eens je beleid en je stoutmoedigheid!
Als ’t waar is dat je vroeger, zooals je zelf
vertelt,
In elkaar gehurkt gestolen vleesch verstoppen
kondt—
485Dan loop je nu ook
drommels gauw naar ’t raadsgebouw,
Want hij ’s daar binnengevallen, en hij dient
terstond
Al buldrend tegen allen een valsche aanklacht in.
Worstverkooper.
Dan ga ik, vuil als ik ben, maar toch leg ik nog
eerst
M’n darmen en m’n messen hier op den grond
ter neer.
(Hij legt alles af)
Tweede Slaaf.
490Daar heb je olie, wrijf
er eerst je nek mee in,
Dan glijdt daartegen de heele valsche aanklacht af.
Worstverkooper.
Uitmuntend! jij hoort zeker thuis in ’t
turnlokaal.
Tweede Slaaf.
Slik ook dit nog naar beneden.
(Hij geeft hem knoflook)
Worstverkooper.
Slik ook dit nog naar
beneden. Waarvoor dient me dat?
[47]
Tweede Slaaf.
Door knoflook te eten zal j’ een beter kemphaan
zijn.
495Kom, spoed je
voort.
Worstverkooper.
Kom, spoed je voort. Dat
doe ik al.
Tweede Slaaf.
Kom, spoed je voort. Dat doe ik
al. En denk er aan:
Je bijt en lastert, je eet z’n hanekam maar
op,
Als dàt gedaan is, kom je hier weer in
galop!
(De worstverkooper gaat naar de stad, de slaaf gaat
het huis binnen).
Koorlied.
Ga henen met vreugd, en handel vrij
Tot blijdschap en voldoening van mij,
500Zeus zelf
bescherme uw paden,
En als d’overwinning eens is behaald,
Dan komt gij terug, en zegepraalt,
Met kransen bestrooid en beladen!
De aanvoerder van het koor
(tot de toeschouwers)
En gij! verleent ons aandachtig gehoor, als wij naderen
met anapesten,
505Gij, die bij de feesten
verschillende zangen van velerlei Muse gehoord hebt!
(Het koor wendt zich naar het publiek)
Parabase.
Als eertijds een van het oude geslacht, als een
vroegere blijspelendichter
Ons verzocht om naar het publiek toegewend zijne verzen
te gaan reciteeren,
Niet licht verwierf hij die gunst van ons; maar thans
is de dichter het waardig, [48]
510Omdat hij veracht wie
bij ons is veracht, en omdat hij de waarheid durft spreken,
En dapper op Typhon zelf losgaat, en het
onweêr waagde te tarten.
Maar dàt, waar velen verbaasd over zijn, die
verwonderd mij vroegen naar d’oorzaak,
Waarom hij niet vroeger een koor heeft verzocht, om
zelf zijn tooneelstuk te spelen,
Dàt droeg hij ons op te verklaren aan u. Ik
heb—aldus sprak de dichter—
515Niet uit domheid
zóó met mijn verzen gedraald, maar ik huldigde altijd de
meening
Dat er niets op aarde zoo moeilijk was als een blijspel
goed te vertoonen.
Veel minnaars verdringen zich om haar gunst, maar de
Muse schenkt weinigen toegang.
En de dichter, publiek! heeft uw aard doorgrond, hoe
gij jaarlijks verandert en wisselt,
Hoe gij altijd de vroegere dichters verzaakt, zoodra
hen d’ouderdom nadert:
520Hij weet wat met
Mágnes eens is geschied, toen leeftijd zijn lokken
vergrijsde,
Die zoo menigen wapentros heeft gesticht, als hij won
in den edelen wedkamp,
Die met wiss’lende tonen uw oor heeft
gestreeld—met lierzang—met kwinkeleeren,
Met Lydisch gefluit—met wespengeluid—die
met kikkergekwaak u gedoopt heeft,
En die tòch niet altijd u kon voldoen, en als
grijsaard, niet toen hij jong was,
525Door ù is
versmaad, omdat hij te tam, te gematigd was in zijn spotlust!
⁂
[49]
Ik herinner den dichter Kratinos u ook, die van lof
overstroomd en van glorie
Door uw veld als een bergstroom rolt, poëzie! en
platanen en machtige eiken
Met wortel en tak op den grond doet
slaan—zóó velt hij zijn vijand ter neder,
Dat bij ieder feestmaal zijn lied weerklonk:
„Godin Geefgraag met vijgenpantoffels!”
530En „Bouwmeesters
van kunstrijken zang”—zóó bloeide zijn naam
in Athene.
Doch thans? Geen meelij vervult uwe borst, als hij
treurt en zeurt in zijn verzen,
Wanneer bij het tokkelen weigert zijn luit, als de
klanken verdwenen van vroeger,
En valsch weerklinkt de geheiligde snaar!—Thans
dwaalt hij als grijsaard in ’t ronde,
Aan Kónnos gelijk, en „verdord
is zijn krans, en hij gaat aan zijn dorst nog te gronde!”
535Hem paste de
staatsdrank op het stadhuis, den zoo dikwerf schittrend bekroonde,
Dan zeurde hij niet, en zat glansrijk hier bij den
priester van god Dionysos.
⁂
Zie Krátes eens, wat moest hij van u
ook al grillen en luim ondervinden!
Wiens kunst leek op een eenvoudig ontbijt, dat hem
luttele inspanning kostte,
Die met nuchteren smaak u een maaltijd schonk van
grappen en fijne gedachten,
540Toch—hield hij
het uit, soms daalde zijn zon, en dan rees hij weer naar de hoogte.
Hij vreesde het wisselend dichterenlot. Denkt allen aan
wat hij eens zeide: [50]
Dat men vóór alle dingen een roeier moet
zijn, en daarna pas staan aan het stuurrad,
Allereerst op de plecht van het vaartuig geplaatst, om
de richting te leeren der winden,
En ten slotte de stuurman van alles te zijn!—Tot
dank voor al deze woorden,
545Omdat hij verstandige
denkbeelden had, en niet leuterend sprong in zijn scheepje,
Schenkt gij hem nu donderend handengeklap, voortdurend
een eeregeleide,
Goedgekeurd gemompel op ’t schouwburgfeest,
Dat de dichter tevreden naar huis moge gaan,
In zijn arbeid geslaagd,
550Met een voorhoofd,
stralend van blijdschap!
Koor
(Ode).
God Poseidon, ù roep ik aan,
U is de stem van ’t snuivend ros,
U zijn hoefslag geheiligd:
Gij, die over de waterbaan
’t Donkergekleurde schip doet gaan,
555Gij, die
zeevaart beveiligt!
⁂
God Poseidon, der rossen heer!
Die u verheugt in glans en eer,
Als, in schittrende rijen,
Heel de bloeiende jeugd der stad
Luchtig, vluchtig de teugels vat
Van den brieschenden paardenschat,
Voor zijn harddraverijen!
⁂
[51]
560Kom ten reidans van uit
de zee,
Breng uwen gulden drietand mee,
Door dolfijnen gedragen!
Gij, wien van verre de schipper smeekt,
Als zijn kiel op de klippen breekt,
Door den stormwind verslagen!
⁂
Zilten telg van den dondergod!
Gij, wien Phormion heel zijn lot,
’t Lot zijner schepen vertrouwde:
U ter eer klink’ ’t loflied schoon,
U, Poseidon, Kronos’ zoon—
Gij, ons het liefst van de hemelgoôn,
Toen ons de zeeslag benauwde!
⁂
565Ja, ik wil den roem
verkonden van ons heerlijk voorgeslacht,
Waardig op het kleed te stralen, dat m’
Athene jaarlijks bracht,
Mannen die in voetgevechten, òf in ’t
schip-omkluisterd heir
Ons den zege steeds bevochten, ’t vaderland tot
roem en eer.
Geen van al die dappre mannen heeft den vijand ooit
geteld,
570Doch zoodra ’t
gevaar nabij was, zwol zijn moed en werd hij held.
Mocht er één terzijde storten, mocht hij
wanklen in den slag,
Hij ontkende, stofafschuddend, dat hij ooit ten onder
lag! [52]
Nimmer staakten zij de worstling, want geen vroeger
generaal
Maakte ooit, als Kléon’s vader, aanspraak
op een staatsonthaal;
575Thans verlangt men
eerezitplaats, spijs en drank van ’t algemeen,
Of men weigert mee te vechten. Doch wij eischen dat
elkeen
Zich zal offren, onbaatzuchtig, voor den staat en voor
zijn goôn,
Méér verlangen wij van niemand, slechts
dit ééne ridderloon:
Dat, zoodra de vrede daar is, gij ’t
ons niet misgunnen zult,
580Dat ons lijf weer is
geroskamd, hoofd- en baardhaar weer gekruld!
Koor
(Ode).
En gij, Pallas, der stede heil!
Gij die Atheen, in rotsen steil,
Steunt in oorlog en vrede,
Die reeds vaak onze stad behieldt,
Die ons dichterental bezielt
585Naar de
aloude zede!
⁂
Nader, godin van kunst en vreê,
Breng welwillend den Zege mee,
’t Beeld dat rust op uw handen,
Nike, die ons lied begeleidt,
Die in oorlog, die in strijd
Aan Athene haar zorgen wijdt,
590Schutgodes
dezer landen!
⁂
[53]
Reik thans zegenend uwe hand
Aan de bloem van den ridderstand,
Als zij krijg wil beginnen
Met den vijand, die aan ons land
Zijn eerzuchtige netten spant:
Schenk ons zoet overwinnen!
⁂
595Thans wil
’k ook den lof bazuinen van den eedlen paardenstand!
Zij verdienen lof en eerbied, want zij brachten veel
tot stand,
Hebben mèt ons veel verdragen, ingevallen en
gestreên,
Maar wat zij op ’t land volbrachten, kent nog
lang niet iedereen!
Sprongen zij niet, flink als mannen, op de schepen van
het land?
600Dronken zij niet flink
uit bekers, aten knoflook uit de hand?
Droegen zij elkaar niet riemen, als gewone menschen,
na,
Riepen zij niet, waterscheppend: „Wie roeit mee?
hiep, hiep, hoera!”
„Aarzel niet om aan te pakken, grijp de riemen,
edel ros!”—
Toen men aankwam in Korinthe, liep de troep er gauw op
los
605Om met hoeven zich een
rustplaats en een deksel op te
slaan
En wat was uw voedsel, paarden? kreeften, en geen
klaverblaân!
Als een kreeft naar land kwam kruipen, vingt gij hem
uit ’t peilloos diep, [54]
Zoodat eens ’n Korinthisch kreeftje, ’n
moppentapper, luidkeels riep:
„Vreeslijk toch, o god Poseidon, dat de woning
van geen visch,
610Noch de aarde noch het
water voor de ridders veilig is!”
